De druk op het landschap is groot door de bouw van windturbines, distributiecentra en de schaalvergroting van de landbouw. Volgens het PBL is het landschap een sluitpost geworden.
Woningbouw, economische groei en energietransitie hebben allemaal ruimte nodig. Moeten we het landschap beschermen tegen deze krachten? Of zijn de uitdagingen waar Nederland voor staat zo groot dat iedereen en alles mee doet doen om oplossingen te vinden, ook als het gaat om de inrichting van onze leefomgeving.
'Vooral te vol'
Albert Willem Knop reageerde: “Het is voor een deel te rommelig, maar vooral veel te vol. Er wordt steeds meer ruimte in beslag genomen door bebouwing in allerlei vormen. Zoals ook in de uitzending gezegd door Kim Putters zijn in Nederland ook vergezichten karakteristiek. Dat wordt steeds lastiger.
Er liggen twee problemen aan dit hele verhaal ten grondslag. De belangrijkste is dat we te groot gegroeid zijn. De economie moest maar blijven groeien en daar moest alles voor wijken. Daarnaast is de regie over de ruimtelijke ordening op hoger niveau (provincie en vooral rijk) nagenoeg verdwenen. Het is nu vooral aan gemeenten die vooral gericht zijn op "groot" en "veel".”
'Provincies moeten ingrijpen'
En Rob Gerretsen vindt dat de provincies moeten ingrijpen zodat dorpen elkaar niet beconcurreren met distributiecentrums en bedrijventerreinen. “Met meer samenwerking kan er iets gerealiseerd worden wat acceptabel is voor de omgeving. Nu ontstaan er hier en daar dozen in het weiland gebaseerd op toekomstige ontwikkelingen. Zonnepanelen op grotere hoogtes plaatsen zodat daar onder parkeerplaatsen gerealiseerd worden waar nodig (geeft ook koelte in de zomer )en beplanting die juist floreren in de beperkte direct licht.
'Postzegelplanologie'
Chris Nierop noemt onze ruimtelijke inrichting ‘postzegelplanologie’ door onsamenhangend beleid en stokpaardjes van gemeenten. Door steeds meer verantwoordelijkheden naar gemeenten te leggen, zwakke provinciale sturing en ontbreken van een landelijke en provinciale planologische en stedelijke visie. Elke gemeente wil alles binnen de eigen gemeente om financieel rond te komen, en moeten daarom vaak gemeenschapsvoorzieningen opofferen aan postzegel bedrijventerreinen die vanwege de omvang op lange duur geen levensvatbaarheid hebben en verloederen. Grootschalige inkoopcentra, die veel geld opleveren voor gemeenten door grondverkoop en verhuur lopen de kleinschalige buurtcentra leeg en verloederen.
Volgens hem zou er een landelijke structuurvisie moeten worden ingesteld, gebaseerd op provinciaal en gemeentelijke inbreng en op de sterke kwaliteiten van gemeenten, gebieden en de regio.
Dozenbouw
Daarnaast moet voor bedrijventerreinen een stedenbouw en architectonische visie worden ontwikkeld om "dozenbouw" tegen te gaan en een toekomstbestendige invulling plaats gaat vinden.
“Geen postzegeltjes, maar een integrale visie. In een welvaartsland dient welzijn de motor van welvaart te zijn, en economie de hulp daartoe. En bij welzijn hoort een mooie leefomgeving. Het is van de gekke dat sportcomplexen ver buiten de woongebieden, vaak langs ongezonde snelwegen worden gesitueerd vanwege economische belangen.”