Tien jaar geleden hadden de vakbonden nog 1,9 miljoen leden, nu zijn dat er nog 1,6 miljoen. Het merendeel van de niet-leden zegt dat ze er simpelweg nooit over nagedacht hebben.
Vakbonden gericht op betalende leden
Martin Piekaart van Alternatief voor Vakbond denkt dat het probleem van traditionele vakbonden ligt in de vertegenwoordiging van de sector. "Over het algemeen zijn de mensen die mee mogen praten een handjevol ouderen zijn. Bij de pensioenafspraken komen ze in wezen op voor de mensen die nu met pensioen zijn. De flexwet is geaccepteerd waardoor veel mensen nu met flexcontracten zitten, terwijl de achterban nog vaste contracten heeft. Het is niet raar dat mensen zich niet aangesproken voelen."
PO in actie werd enkele jaren geleden mede-opgericht door Jan van de Ven om de hele groep een stem te geven, niet alleen de betalende leden. "De vakbonden hebben enorm veel oog voor de belangen van oudere werknemers, omdat dat een grote groep is van het ledenbestand."
Afstand tot de werkvloer
Communitylid Bert Boks haalde de afstand tussen de werkvloer en vakbond al aan. Dat standpunt wordt gedeeld door Van de Ven. "Wij kwamen vanuit de klei, vanuit de klas. Leraren die voor de belangen van leraren zijn opgekomen." Niet alleen de focus op oudere werknemers, ook de organisatiestructuur is volgens Van de Ven een groot probleem. Voor hem zijn de traditionele vakbonden vooral te geïnstitutionaliseerd en staan de bestuurders te ver van de werkvloer af.
"Vorig jaar probeerden we met de hele publieke sector een staking te organiseren met de FNV. Toen kwamen we erachter hoeveel overlegstructuren er zijn." Ook binnen het onderwijs zitten er te veel verschillende vakbonden aan tafel, tegenover één sterke vertegenwoordigde werkgever. "Eerst moeten die vier of vijf partijen op één lijn komen, dat maakt onderhandelingen lastig."
Gezamenlijke actie nodig
Communitylid Marian Doddema vindt vakbonden niet achterhaald. "Als dochter van een gepensioneerd vakbondbestuurder moet ik het hier wel oneens mee zijn! Het probleem is dat de mens veel egoïstischer is geworden en het belang van samen opgaan en solidariteit niet meer ziet. Daardoor staan de bonden minder sterk.”
Ook FNV vakbondsvrouw Linda Vermeulen gelooft dat vakbonden nog altijd waarde hebben. "Als er geen vakbond is, dan is er geen democratie, dan is er geen inspraak." Concreet noemt ze het voorbeeld van een beoordelingssysteem voor werknemers van de Bijenkorf dat werd afgeschaft. "Als er wel een vakbond is, dan kun je dit soort verbeteringen bereiken. Het is belangrijk dat mensen daar weer van doordrongen raken."
Nelly Veenendaal is het ook oneens met onze stelling “Dat het ledenaantal terugloopt heeft niets te maken met deze tijd. De niet leden maken liever misbruik van de leden. Het zijn net parasieten.”
Eindoordeel: overheid is het oneens met de stelling
Vanuit alle kanten kwamen reacties binnen op onze stelling: De vakbond is niet meer van deze tijd. Uit de stemmen op Stand.nl blijkt dat 69 procent het oneens is met deze stelling.