Communitylid en verpleegkundige Niels Jacobs zat vandaag in de studio met Marcel Daniels, cardioloog en voorzitter van de Federatie Medisch Specialisten. De aanleiding is dat er bij de helft van handelingen van artsen niet is aan te tonen dat de patiënt er baat bij heeft, en bij 5 tot 10 procent is zelfs aantoonbaar dat het niets toevoegt. Maar dat maakt die handelingen volgens de verpleegkundige en cardioloog nog geen onzinzorg.

Danïels geeft het voorbeeld van anti stollende middelen bij mensen die een metalen hartklep hebben. “Het is nooit bewezen dat antistolling noodzakelijk is, maar we weten wél dat metaal de bloedvaten stolling geeft. Dit is dus niet bewezen zorg, maar wel zinvolle zorg.”

Informatie

Het is dus risicovol om de handeling niét uit te voeren. Daarom is volgens Daniëls het gesprek tussen dokter en arts uiterst belangrijk . “Het is maatwerk. Dokters zijn er om in de spreekkamer met de patiënt te beslissen wat voor hem of haar de beste behandeling is, en daar heb je informatie bij nodig.”

Maar er kan ook sprake zijn van te veel informatie. "In de SEH moet uiteraard altijd snel gehandeld worden", zei Niels Jacobs in de uitzending. “Dat is lastig omdat je afhankelijk bent van de informatie die je hebt van de patiënt en de informatie die de patiënt met zich mee neemt.”

Dokter Google

“Als een patiënt heel goed is in Googlen komt Dokter Google voorbij en worden we bijna gedwongen om zaken uit te zoeken die we niet willen uitzoeken”, zegt hij. Soms leidt dat volgens hem zelfs tot handelingen die de arts alleen doet om de patiënt tevreden te houden, terwijl het geen zin heeft.

Daniels voegt toe: “Dan is dat voor de statistiek geen zinvol onderzoek, maar in het contact tussen de patiënt en de dokter is besloten dat het zeker zinvol is om de patiënt gerust te stellen.”

Sjoerd Repping is aangewezen om alle ‘onzinzorg’ te schrappen, maar voor Daniels en Jacobs is dat verschil moeilijk te definiëren. Beiden denken dat, als alles vastgelegd gaat worden in protocollen die grote groepen beslaan, het contact tussen dokter en patiënt daaronder gaat lijden.

Gevaarlijke zorgverzekeraars

Volgens Daniels is het een beter idee om bij zorgverzekeraars te kijken: “Die hebben de gegevens. Wat wij in individuele ziekenhuizen niet goed zien is hoe ze presteren ten opzichte van andere ziekenhuizen. Gebeurt de ene behandeling, die eigenlijk beter niet zou kunnen gebeuren, wél? Dan kunnen we als beroepsgroep kijken waarom dat eigenlijk zo is.”

Maar volgens Jacobs ligt daar ook een gevaar. "Ik vind de rol van de zorgverzekaars in dit aspect lastig. Ze hebben hier een economisch belang. Ze zijn al erg machtig en ze kunnen al aan heel veel touwtjes trekken. Ziekenhuizen kunnen ze al omtrekken, en dadelijk ook de medisch specialist beïnvloeden op zijn behandeling. Daar ben ik huiverig voor."