*

Frank van Ardenne vindt dat een bekentenis in de rechtszaal beloond moet worden

‘Wie bekent in de rechtszaal moet een lagere straf krijgen’, dat was de stelling van Community-lid Frank van Ardenne. Hij las een column van de Rotterdamse rechter Jacco Janssen in NRC, die daarin dit balletje opgooit en dat was reden om bij de redactie van Spraakmakers  aan te kloppen.

Zelf ziet Van Ardenne wel wat in het plan. Een van de belangrijkste doelstellingen van straffen is dat mensen niet nogmaals dezelfde fout begaan. Wie bekent, heeft inzicht in zijn eigen handelen en dat is een belangrijke stap bij het voorkomen van recidive.

Wat moet hij als advocaat dan adviseren?
Wel ziet Van Ardenne praktische bezwaren. Als advocaat adviseert hij zijn cliënten over wat ze wel en niet tegen de rechter zeggen. Als hij niet zeker weet dat een bekentenis tot strafvermindering zou leiden, dan weet hij niet goed wat hij zijn cliënt moet adviseren. Een volledige bekentenis, met een uitgebreide toedracht van wat gebeurd is, kan er bij een rechter immers ook toe leiden dat hij de ernst van het misdrijf groter vindt en juist zwaarder straft.  

‘Geen dealtjes maken’

Zogenaamde ‘plea bargains’, dealtjes met het OM zoals die in bijvoorbeeld de Verenigde Staten niet ongebruikelijk zijn, ziet Van Ardenne níet zitten. Wat hem betreft beslist nog altijd de rechter over wat de straf zal zijn.

Terugkijkend op de uitzending is Van Ardenne tevreden. Twee dingen vielen hem op. In de uitzending vertelde VVD- Tweede Kamerlid Van Oosten dat hij tegen strafvermindering is, omdat de impact van een misdrijf ook niet minder wordt door een bekentenis. Wel stelt Van Oosten voor om als de mensen hun straf eenmaal uitzitten, bij ernstige delicten een ander regime te hanteren voor mensen die wel en voor mensen die niet bekend hebben. Van Ardenne krabt daarover achter zijn oren. Wat Van Oosten voorstelt is volgens hem in strijd met internationale verdragen en kan dus helemaal niet.

Uitslag
De andere verrassing voor Van Ardenne was de uitslag van de stemming. Op het moment van het gesprek had ongeveer tachtig procent een stem tegen de stelling uitgebracht. Van Ardenne had niet verwacht dat het idee zo veel weerstand zou oproepen.

Toon van der Aa

05-09-18 om 8:56

Beloning op bekentenis is een uitnodiging tot onoprechtheid. Ze vormt ook een nieuw drukmiddel, bovenop het eeuwenoude toespreken, dreigen, intimideren en mishandelen, om tot een bekentenis te komen, vals of niet. De bewijskracht daarvan wordt misschien formeel ontkend, maar zal informeel vaak doorwerken. Daarom: justitie en politie, verbiedt het nastreven van een bekentenis; pers, vermeldt de bekentenis niet meer. DE BEKENTENIS IS EEN MISSTAND!

05-09-18 om 9:54

De hele discussie tot nu toe gehoord en gelezen hebbend, bekruipt mij het ongemakkelijke gevoel dat er sprake is van een ernstige fragmentering van het strafrecht en dat de afstand tussen strafrecht en maatschappij steeds groter wordt. Ongeveer een decennium geleden is de oorlog tegen de misdaad begonnen, hebben "crime-fighters" de toon gezet en de politiek overgenomen. Dat heeft deels geleid tot een verharding van de maatschappelijke opvattingen en een scherper maatschappelijk bewustzijn met betrekking tot het strafrecht. De consensus in de driehoek OM-Strafrechters-Strafpleiters over het doel van het strafrecht lijkt verdwenen. Vergelding, vergoeding, reclassering, varianten van rechtvaardigheid strijden om de voorkeur. Ieder lijkt voor zichzelf te bepalen waar de samenleving het best mee gediend is, overigens buiten de opvattingen in de samenleving om. Hobbes is impliciet onderdeel van de discussie en zijn recht op zelfbehoud wordt opgevat als het recht op niet-meewerken aan de eigen veroordeling. Hobbes gaat verder en zegt dat het recht ook betekent dat je je aan vervolging mag onttrekken en zelfs dat je na veroordeling aan de straf mag ontkomen door te ontsnappen. Dat je je onttrekt aan de opsporing lijkt geen indicatie voor schuld te zijn. Die opvatting lijkt prominent te worden onder bij het strafrecht betrokkenen, wanneer je tenminste de strafpleiters en rechtspsychologen beluistert na de aanhouding van Jos Brech en het gevonden DNA. Daarnaast staat het algemene principe van de weldadigheid, waardoor je onder meer schade aan jezelf en anderen moet voorkomen en aangerichte schade moet herstellen. In de rechtspraktijk lijkt dat ondergeschikt te zijn, terwijl maatschappelijk dat een hoofdrol speelt. Wanneer alle betrokkenen ieder een eigen weg gaan en er geen homogene strafrechtspraak meer is, ontstaat een soort marktwerking, waarbij enerzijds OM en anderzijds Strafpleiters gaan uitzoeken bij welke rechter "het meest te halen valt", en het gevolg is een groeiend wantrouwen tegen de strafrechtspraak in het algemeen. En uiteindelijk worden "hoger beroep" c.q. cassatie standaard.

Cookie-instellingen